عوارض مولتی ویتامین بر کبد: مصرف مولتی ویتامین، خطری برای سلامت کبد دارد؟

مکمل های غذایی و مولتی ویتامین ها داروهایی هستند که مقدار مصرف آن ها تنظیم نمی شود و به همین دلیل می توانند به کبد آسیب جدی برسانند. با این وجود، بسیاری از افراد این مکمل ها و قرص های مولتی ویتامین را مصرف می کنند و از عوارض مولتی ویتامین بر کبد آگاه نیستند. 

معمولا داروخانه ها این موارد را بدون نسخه هم تحویل می دهند ممکن است افراد فکر کنند که بی خطر هستند. ضرب المثل انگلیسی معروفی وجود دارد که می گوید فقط به این دلیل که مقداری از آن خوب است، به این معنی نیست که مقدار زیاد آن هم خوب است. این ضرب المثل درباره داروهای گیاهی، داروها و مکمل ها کاملا صدق می کند. اگرچه افزودن برخی از آن ها در دوزهای معین می تواند برای بدن مفید باشد، اما برخی از همین موارد در دوزهای بیشتر می توانند آسیب رسان باشند.

اگر شما هم از همین دست افراد هستید که گاهی ممکن است مکمل ها و قرص های مولتی ویتامین را با نقل و نبات اشتباه بگیرید یا بدون مشورت با دکتر به طور مداوم مصرف کنید، در ادامه با ما همراه بمانید. در این مقاله قرار است با عوارض قرص مولتی ویتامین بر کبد و تاثیری که روی ایجاد یا تشدید بیماری های کبدی می گذارد آشنا شوید.

در داروخانه آنلاین دکتر بهمنی (داروهوم) با امکان خرید آنلاین دارو، محصولات آرایشی بهداشتی، مکمل ها و تجهیزات پزشکی، می‌توانید روند سفارش آنلاین را از مرحله بررسی، انتخاب محصول، خرید و تحویل در محل را انجام دهید. داروهوم به شما کمک می‌کند تا در وقت و هزینه‌های خود صرفه‌ جویی کنید تا محصولات مورد نظر خود را با %تخفیفات ویژه و استثنایی% تهیه نمایید.

عوارض مصرف بیش از حد مولتی ویتامین؛ گوش به زنگ بیماری های کبدی باشید

مصرف دوزهای بالای ویتامین ها می تواند مانند برخی داروها، به کبد فشار بیاورد و باعث آسیب زدن به آن شود. این قضیه در مورد بعضی از ویتامین ها به قدری جدی است که پزشک احتمال دارد در طول دوره ویتامین درمانی که برای بیماری خاصی تجویز کرده است، آزمایش های دوره ای عملکرد کبد را نیز توصیه کند. به عنوان مثال، ویتامین های A، B3، B12، D و E می توانند به عنوان ویتامین های موثر در درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی عمل کنند؛ ولی لازم است بدانید که همزمان مشمول برخی عوارض مولتی ویتامین بر کبد هم می شوند. f

برای آشنایی با فواید ویتامین d3 و تاثیر آن بر کبد این مطلب را بخوانید.

خرید: انواع مکمل های پاکسازی کبد و سم زدایی بدن با قیمت استثنایی در داروهوم

جدول میزان مناسب ویتامین ها برای جلوگیری از آسیب کبدی

به نقل از سایت orlandohealth.com  درباره ارتباط مصرف بیش از حد مکمل های غذایی و بدنسازی و آسیب کبدی:

Supplements can also result in liver injury. In fact, one study estimates that 20 percent of liver injuries in the United States are caused using dietary supplements. It found that two types of supplements were largely to blame: multi-ingredient nutrition products such as those used for weight loss, and anabolic steroids used in body building.

مصرف مکمل‌ها نیز می‌تواند منجر به آسیب کبدی شود. در واقع، یک مطالعه تخمین می‌زند که ۲۰ درصد از آسیب‌های کبدی در ایالات متحده ناشی از استفاده از مکمل‌های غذایی است. این مطالعه نشان داد که دو نوع مکمل عمدتاً مسئول این آسیب‌ها هستند: محصولات تغذیه‌ای چندترکیبی مانند مکمل‌هایی که برای کاهش وزن استفاده می‌شوند و استروئیدهای آنابولیک که در بدن‌سازی به کار می‌روند.

برخی ویتامین های متهم برای تخریب کبد

مصرف بیش از حد هر چیزی می تواند مضر باشد، اما برخی ویتامین ها و مواد معدنی بیشتر از بقیه آسیب کبدی ایجاد می کنند. در ادامه با برخی از این موارد آشنا می شویم.

آیا میدانستید:  پاکسازی کبد: چگونه کبد سالم داشته باشیم؟

ویتامین K؛ شمشیری دولبه برای کبد

ویتامین K ویتامینی محلول در چربی و از ویتامین های مورد نیاز بدنسازی است که مقادیر اضافی آن می تواند در کبد ذخیره شود. یکی از اثرات مسمومیت با دوز بالای ویتامین K آسیب به بافت کبد است. همچنین ویتامین K برای درمان مشکلات لخته شدن ناشی از بیماری شدید کبد موثر نیست و حتی دوز بالای آن می تواند مشکلات لخته شدن خون در این افراد را بدتر کند. اگر بیماری کبدی خاصی دارید در مصرف این ویتامین و مولتی ویتامین های شامل آن احتیاط کنید تا دچار این مورد از عوارض مولتی ویتامین بر کبد نشوید. به گفته سایت vinmec درباره این مورد:

Side effects of vitamin K excess include enlarged liver, paleness, increased sweating, shortness of breath, muscle stiffness, edema, irregular breathing, decreased movement or activity, swollen eyelids, or red skin.

ویتامین B؛ یافته های ضد و نقیض

برخی از ویتامین های B نیز می توانند روی کبد تاثیر بگذارند. برخلاف ویتامین های محلول در آب، ویتامین B12 در کبد ذخیره می شود و می تواند برای سال ها در آنجا بماند. ویتامین های گروه B که بهترین ویتامین برای درد مفاصل هستند، به طور کلی برای حفظ سلامت کبد ضروری هستند. مصرف بیش از حد ویتامین های B، به ویژه ویتامین های محلول در چربی، می تواند به کبد آسیب بزند.

مصرف بیش از حد ویتامین های B، به ویژه ویتامین های محلول در چربی، می تواند باعث آسیب کبدی شود. به عنوان مثال، ویتامین B3 در دوزهای بالای 500 میلی گرم در روز خطرناک است. ارتباط ویتامین B3 با بیماری کبد چرب غیرالکلی هنوز مشخص نیست. برخی مطالعات نشان می دهد که مصرف طولانی مدت مکمل نیاسین می تواند باعث مقاومت انسولینی و تشدید بیماری شود.

ویتامین A و تجمع غیرقانونی آن در کبد

مصرف دوزهای بالای ویتامین A، یعنی بیشتر از 12000 میکروگرم در روز، یا مصرف طولانی مدت مقادیر متوسط ویتامین A، ممکن است باعث آسیب زدن به کبد شود. ویتامین A اضافی در سلول های ستاره ای کبد ذخیره می شود و با گذشت زمان انباشته خواهد شد. تجمع ویتامین A می تواند منجر به بیماری فیبروز و صدمه زدن به کبد شود. 

برخی معتقدند که مصرف زیاد ویتامین A ممکن است باعث پیشرفت بیماری کبد چرب غیرالکلی شود، اما تحقیقات بیشتری لازم است.

ویتامین E؛ ایجاد مشکل از طریق تاثیر بر یک ویتامین دیگر

ویتامین E نیز یکی از ویتامین های محلول در چربی است و مازاد آن از بدن خارج نمی شود و در کبد و سایر بافت های چربی بدن انباشته می شود. بنابراین، یکی از عوارض مصرف زیاد آن مشکلات مربوط به کبد است. مصرف بیش از اندازه ویتامین E موجب مشکل در ذخیره ویتامین A در کبد خواهد شد که ممکن است به نارسایی های کبدی منجر شود.

بیشتر بدانید: بهترین زمان مصرف ویتامین ای

آهن و تاثیر آن بر هپاتومگالی

در حالت کلی، آهن اضافی جذب شده، در مفاصل و اندام های مختلف بدن انباشته می شود. آهن اضافی در بدن، ذخایر آهن را افزایش می دهد و با گذشت زمان، می تواند باعث بیماری شود. مسمومیت با آهن در درجه اول بر کبد تاثیر می گذارد و می تواند باعث بزرگ شدن این عضو یا هپاتومگالی شود. رسوب آهن در کبد می تواند باعث سیروز کبدی شود که در صورت درمان نشدن، عواقب جدی دارد.

بیشتر بدانید: نحوه مصرف قرص آهن

ویتامین C؛ همدست آهن

مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند باعث جذب بیش از حد آهن و آسیب کبدی شود.

با توجه به اینکه ویتامین C مخصوصا در فصل پاییز و زمستان یکی از مولتی ویتامین های محبوب برای مصرف کردن است شاید بد نباشد که با سرد شدن هوا و افزایش احتمال ابتلا به سرماخوردگی و بیماری های مشابه، نکته گفته شده و عوارض مولتی ویتامین بر کبد را به اطرافیان و عزیزان خود هم یادآوری کنید.

آیا میدانستید: قرص جوشان ویتامین C باعث چاقی می شود؟

ویتامین های محلول در چربی، تشدید کننده کبد چرب

کبد چرب به دو طبقه کبد چرب الکلی و غیرالکلی تقسیم می شود. در کبد چرب الکلی معمولا فرد با مصرف بیش از اندازه الکل به کبد خود آسیب می زند. اما کبد چرب غیرالکلی به دلیل وجود داشتن برخی بیماری ها مانند دیابت، تری گلیسیرید و کلسترول بالا، یا به خاطر مصرف بیش از حد فست فود ها و غذاهای چرب، وزن بالا و کم تحرکی ایجاد می شود. 

بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، وضعیتی است که در آن چربی بیش از حد در کبد فرد انباشته می شود. بیماری کبد چرب غیرالکلی یک بیماری شایع در تمام جهان است که در صورت پیشرفت می تواند به نارسایی کبد منجر شود.

بر اساس یک طبقه بندی معروف ویتامین ها دو دسته هستند: ویتامین های محلول در آب و ویتامین های محلول در چربی. از بین این ها ویتامین های دسته دوم در صورتی که بیشتر از نیاز بدن باشند در کبد و سایر بافت های چربی بدن ذخیره می شوند. این ویتامین ها عبارتند از:A، E، D و K. 

شاید شما هم این را شنیده باشید که ویتامین های محلول در چربی ویتامین های مضر برای کبد چرب هستند و باعث تجمع چربی بیشتر در کبد و در نتیجه منجر به تشدید این بیماری می شود؛ در حالی که مقادیر اضافی ویتامین های محلول در آب مانند ویتامین C می توانند با ادرار از بدن خارج شوند و مشکلی پیش نیاورند. 

نتایج تحقیقات بر روی مصرف ویتامین های محلول در چربی

تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف نشان داده اند که این تصور صحیح نیست. در مواردی، کبد چرب با کمبود ویتامین های محلول در چربی همراه بوده است. مصرف مقدار مشخص و به اندازه ای از آن ویتامین ها نیز می تواند باعث بهبود بیماری کبد چرب شود.

البته تمام حرف ما در این مقاله همین است که مصرف زیاد مولتی ویتامین ها بدون بررسی پزشک می تواند خطرناک باشد. پس ذکر این نکته نباید باعث شود که برای درمان کبد چرب خود یا اطرافیان به مصرف این ویتامین ها روی بیاورید. چراکه احتمال بروز دیگر آسیب ها و بیماری های کبدی در صورت مصرف زیاد ویتامین های محلول در چربی همچنان پابرجاست.

در داروخانه آنلاین دکتر بهمنی (داروهوم) با امکان خرید آنلاین دارو، محصولات آرایشی بهداشتی، مکمل ها و تجهیزات پزشکی، می‌توانید روند سفارش آنلاین را از مرحله بررسی، انتخاب محصول، خرید و تحویل در محل را انجام دهید. داروهوم به شما کمک می‌کند تا در وقت و هزینه‌های خود صرفه‌ جویی کنید تا محصولات مورد نظر خود را با %تخفیفات ویژه و استثنایی% تهیه نمایید.

کلام آخر

افرادی که مولتی ویتامین مصرف می کنند، اغلب این کار را با هدف بهبود و حفظ سلامتی انجام می دهند. اکثر این مولتی ویتامین ها بدون نسخه هم قابل تهیه کردن هستند و همین باعث می شود افراد فکر کنند این مکمل ها ایمن اند؛ در حالی که بی خطر نیستند. در این مقاله تاثیر مصرف بیش از حد برخی ویتامین ها روی کبد را بررسی کردیم. از آنجایی که یکی از شایع ترین و معروف ترین بیماری های کبدی کبد چرب است، گریزی به این موضوع و ویتامین های مضر برای کبد چرب و پیامدهای آن نیز زدیم.

در انتها لازم است تاکید کنیم که اگر حس می کنید بدنتان از کمبود ویتامین خاصی رنج می برد به جای مصرف بی رویه مکمل های غذایی و مولتی ویتامین ها به پزشک مراجعه کنید و اقدامات تشخیصی و درمانی لازم را زیر نظر پزشک پیش ببرید. در غیر این صورت ممکن است به قول معروف به جای درست کردن چشم بزنید ابروی خود را هم کور کنید و علاوه بر علائمی که حس می کردید دچار عوارض مولتی ویتامین بر کبد نیز بشوید. ما امیدواریم که با مطالعه این مقاله، شما به اهمیت این موضوع پی برده باشید و از خود بیشتر مراقبت کنید.

سوالات متداول

1- ایا مولتی ویتامین برای کبد ضرر دارد؟

مصرف مولتی ویتامین ها برای مدت طولانی می‌تواند آسیب کبدی ایجاد کند. این مورد در مورد بعضی از ویتامین ها به قدری جدی است که پزشک احتمال دارد در طول دوره ویتامین درمانی که برای بیماری خاصی تجویز کرده است، آزمایش های دوره ای عملکرد کبد را نیز توصیه کند. مثلا، ویتامین های A، B3، B12، D و E می توانند به عنوان ویتامین های موثر در درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی عمل کنند؛ ولی لازم است بدانید که همزمان مشمول برخی عوارض مصرف بیش از حد مولتی ویتامین بر کبد هم می شوند.

2- آیا قرص های ویتامین برای کبد مضر است؟

مصرف بیش از حد هر چیزی می تواند مضر باشد، اما برخی ویتامین ها و مواد معدنی بیشتر از بقیه آسیب کبدی ایجاد می کنند. برای مثال مصرف بیش از اندازه ویتامین E موجب مشکل در ذخیره ویتامین A در کبد خواهد شد که ممکن است به نارسایی های کبدی منجر شود.

3- آیا مصرف مولتی ویتامین‌ها برای افرادی که دچار کبد چرب هستند، بی‌خطر است؟

خیر، افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند باید در مصرف مولتی ویتامین‌ها احتیاط کنند. برخی ویتامین‌های محلول در چربی مانند A، D، E و K اگر بیش‌ازحد مصرف شوند، ممکن است چربی بیشتری در کبد انباشته کرده و وضعیت کبد چرب را تشدید کنند. بهتر است این افراد تحت نظر پزشک مکمل‌های موردنیاز خود را انتخاب کنند.

4- چگونه می‌توان از عوارض مولتی ویتامین‌ها بر کبد جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از عوارض مولتی ویتامین‌ها، باید مصرف آن‌ها مطابق دوز توصیه‌شده توسط پزشک یا متخصص تغذیه باشد. همچنین، انتخاب مولتی ویتامین‌های باکیفیت و اجتناب از مصرف بیش‌ازحد یا خودسرانه بسیار اهمیت دارد. انجام آزمایش‌های دوره‌ای کبدی نیز می‌تواند به شناسایی مشکلات احتمالی در مراحل اولیه کمک کند.