کمبود ویتامین D چه عواقبی دارد؟ (علائم کمبود ویتامین D)

آمار نشان می‌دهد حدود یک بیلیون نفر در جهان کمبود ویتامین D دارند. با این که غنی‌ترین منبع ویتامین D یعنی خورشید در دسترس همگان است، اما حدود 50% جمعیت کره زمین دچار کمبود ویتامین خورشید هستند. اگر می‌خواهید بدانید کمبود ویتامین D چه عواقبی دارد و این کمبودها با چه علائمی خود را نشان می‌دهند این مقاله را بخوانید.

ویتامین D خونتان نیفتد وگرنه…

زمانی که به اندازه کافی در برابر نور خورشید قرار بگیرید ویتامین D کافی جذب خواهید کرد. مخصوصا در بازه زمانی مشخصی که جذب ویتامین D بالا باشد. این زمان در هر جغرافیا متفاوت خواهد بود. در ایران متخصصان می‌گویند ده صبح تا ساعت 14 برای خرداد تا شهریور مناسب است. درست است که خورشید اصلی‌ترین منبع ویتامین D است، اما از طرف مقابل اشعه ماورا بنفش باعث سرطان پوست می‌شود. به همین دلیل لازم است تا در آفتاب گرفتن زیاده‌روی نکنید.

در کشوری مانند ایران که پوشش حرف اول را می‌زند تقریبا 80 درصد زنان و دختران با کمبود ویتامین D روبرو هستند. افراد با پوست تیره نیز ویتامین D کمتری جذب می‌کنند. در افراد مسن نیز قدرت جذب ویتامین D کاهش می‌یابد. این کاهش جذب زمانی که اضافه وزن داشته باشید نیز اتفاق خواهد افتاد.

با کاهش ویتامین D در خون جذب کلسیم هم توسط استخوان‌ها کاهش می‌یابد؛ در نتیجه سر و کله پوکی استخوان پیدا می‌شود. اگر کودک از همان ابتدای تولد با کمبود ویتامین D مواجه باشد ممکن است به راشیتیسم دچار شود. در بزرگسالان این کمبود خود را به شکل خستگی مفرط، دردهای عضلانی، گرفتگی مفاصل، تغییرات خلقی و حتی افسردگی نشان دهد. علائم و نشانه‌هایی که در بخش‌های بعد بیشتر در مورد آن می‌خوانید.

میزان مورد نیاز بدن به ویتامین D برای جلوگیری از بروز عوارض کمبود آن

بدن تمام انسان‌ها از بدو تولد تا آخرین روز حیات به مقدار مشخصی ویتامین D در طول روز نیاز دارد. مقداری از آن توسط نور خورشید تامین می‌شود. مقدار باقیمانده یا باید توسط مواد غذایی به بدن برسد یا از داروهای و مکمل‌های ویتامین D استفاده شود. وبسایت رسمی آمریکایی مدلاین پلاس میزان ویتامین D مورد نیاز بدن را براساس مقادیر بین‌المللی (IU) به شرح زیر اعلام می‌کند.

• از زمان تولد تا 12 ماهگی: 400 IU
• با ورود به یک سالگی تا رسیدن به 13 سال: 600 IU
• از 14 سالگی تا 18 سالگی: 600 IU
• بزرگسالان تا 70 سال: 600 IU
• بزرگسالان بالاتر از 70 سال: 800 IU

زنانی که باردار هستند یا مادرانی که به نوزاد خود شیر می‌دهند باید در طول روز 600 IU ویتامین D بخورند. این مقادیر زمانی که با آزمایش مشخص شد فرد دچار کمبود ویتامین D است، بیشتر هم می‌شود. در برخی موارد شدت کمبود ویتامین D آنقدر زیاد است که پزشک برای چند دوره تزریق ویتامین D را تجویز می‌کند.

مقدار زیادی از ویتامین D مورد نیاز بدن ما از طریق نور خورشید تولید می‌شود.

بیشتر بخوانید:ویتامین های مورد نیاز بدنسازی

رابطه کمبود ویتامین D و همیشه بیمار و بی‌حال بودن

یکی از وظایف ویتامین D، تقویت سیستم ایمنی بدن است. به همین دلیل اگر مدت‌هاست بیمارید و بی‌حالی ولتان نمی‌کند، به کمبود ویتامین D در بدنتان شک کنید. کمبود ویتامین D با اثر گذاری روی سیستم ایمنی احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی و حتی تنفسی را افزایش می‌دهد.

یکی از علائم کمبود ویتامین D دائما سرما خوردن یا درگیری با آنفولانزا است. این موضوع مخصوصا در کودکان بیشتر خود را نشان می‌دهد. علاوه بر این، این افراد همواره احساس خستگی دارند و بی‌انرژی هستند. تحقیقات با بررسی میزان ویتامین D در زنانی که از بی‌حالی و بیماری همیشگی شکایت داشتند نشان داد که سطح ویتامین D در خون آن‌ها کمتر از 20 ng/ml بوده. این عدد از مقدار طبیعی حداقلی یعنی 30 20 ng/ml پایین‌تر است.

کمبود ویتامین D باعث احساس بی‌حالی دائمی و خستگی مفرط می‌شود.

اثرات کمبود ویتامین روی استخوان ها

ویتامین D و کلسیم دو یار جدا نشدنی از یکدیگر هستند. زمانی که بدن با کمبود ویتامین D مواجه می‌شود، کلسیم را نیز به خوبی جذب نمی‌کند. در نتیجه هم تراکم استخوان کاهش می‌یابد و هم محافظت از استخوان‌ها به حداقل خود می‌رسد.

زمانی که تراکم استخوان کم می‌شود، پوکی استخوان را به همراه دارد. در این حالت کوچکترین ضربه یا شکستگی باعث خرد شدن استخوان می‌شود. آسیبی که به علت کمبود ویتامین D و در نتیجه کلسیم به این سادگی ها خوب نمی‌شود.

اگر کودکی به اندازه کافی ویتامین D دریافت نکند، استخوان‌هایش خوب رشد نمی‌کنند. در این حالت کودک به بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان مبتلا می‌شود. اگر از شما بپرسند کمبود ویتامین D چه عواقبی دارد آن هم برای کودکان، از راشیتیسم نام ببرید. این بیماری باعث می‌شود کودک رشد درستی نداشته باشد و در سال‌های بعدی زندگی با بیماری‌های ناشی از نرمی استخوان درگیر شود.

کمبود ویتامین D در کودکان ممکن است باعث نرمی استخوان شود. طبق گفته سایت nationwidechildrens در این مورد:

Vitamin D deficiency can cause babies and children to get rickets. Rickets is a disease that causes thin, weak and deformed bones. In adults, not having enough vitamin D and calcium causes osteoporosis (loss of bone density) and can lead to fractures (broken bones).

کمبود ویتامین و تاثیرش روی پوست و مو

حضور ویتامین D در استحکام ریشه مو و زیبایی پوست تاثیر دارد. در حالی‌که در نقطه مقابل آن و در پاسخ به کمبود ویتامین D چه عواقبی دارد، قطعا تاثیر روی زیبایی و درخشندگی پوست و مو وجود دارد. ویتامین خورشید، موها را مانند انوار درخشان خورشید به درخشش وا می‌دارد. به جوانسازی پوست کمک می‌کند و روی ساخت فولیکول مو تاثیر دارد.

ریزش مو یکی از علائم کمبود ویتامین D است. زمانی که به صورت سکه‌ای ریزش مو پیدا کردید، لکه‌ها روی پوستتان نمایان شدند و شادابی پوست و مو کم شد، به کمبود ویتامین D فکر کنید.یکی از علائم کمبود ویتامین D ریزش مو است

بیشتر بخوانید:عوارض کمبود ویتامین K

تغییرات خلقی در اثر کمبود ویتامین D

ویتامین D می‌تواند سرعت پردازش مغز را بالا ببرد. این ویتامین مستقیما روی نورون‌های مغزی اثر گذاشته و با بهبود عملکرد مغز روی ترشح ملاتونین و سروتونین دو عنصر مهم روی خلق و خو اثر می‌گذارد. ملاتونین برای خواب خوب لازم است و سروتونین شادی آفرین است. وقتی صحبت از کمبود ویتامین D چه عواقبی دارد می‌شود، می‌توان از خواب آلودگی و افسردگی حرف زد.

کسانی که در معرض افسردگی قرار دارند با دریافت مولتی ویتامین‌های حاوی ویتامین D از دوره افسردگی فاصله می‌گیرند. علاوه بر این ویتامین D از ابتلا به بیماری‌های روانی نیز جلوگیری می‌کند.

سندروم روده تحریک پذیر یکی از علائم کمبود ویتامین D

بهترین مولتی ویتامین برای استرس،سندروم روده تحریک پذیر یا IBS یک بیماری ناشی از اضطراب و استرس است. ویتامین D مثل فواید ویتامین d3 هم روی کاهش اضطراب موثر است و هم به دستگاه گوارش کمک می‌کند. در هر دو حالت روی سندروم روده تحریک پذیر اثر مثبت دارد و عوارض آن را کاهش می‌دهد. در کنار آن اگر به مشکلات گوارشی دیگر مانند سوزش معده، یبوست یا حتی سلیاک مبتلا باشید با حضور ویتامین D در رژیم غذایی خود تا حد زیادی می‌توانید از عوارض این مشکلات در امان بمانید.

چه عواملی کمبود ویتامین D ایجاد می کنند؟

ممکن است به مقدار کافی در مقابل نور آفتاب باشید، اما باز هم ویتامین D کافی جذب نکنید. این کمبود ویتامین D دلایل مختلفی دارد. حتی ممکن است بدن شما ساز و کاری را پیش گرفته باشد که ویتامین D دریافتی را جذب نمی‌کند.بهترین زمان مصرف قرص ویتامین دی این موضوع به بیماری یا مصرف داروهای خاص مربوط است. در ادامه برخی دلایل شایع برای کمبود ویتامین D را می‌خوانید.

• بالا رفتن سن: از 65 سال به بعد توانایی بدن در ساخت یا جذب ویتامین D کاهش می‌یابد.
• ملاتونین پوست: افرادی که پوست تیره دارند به مراتب ویتامین D کمتری از نور خورشید می‌توانند جذب کنند.
• کم تحرکی: اگر از خانه بیرون نروید چطور می‌خواهید از خورشید ویتامین D جذب کنید؟ اگر مدت‌هاست از خانه بیرون نمی‌آیید و در هوای آزاد قرار نمی‌گیرید، قطعا کمبود ویتامین D دارید.
• بیماری‌های خاص: بدن برخی بیمارها مانند کولین، کولیت اولسراتیو و سلیاک نمی‌‌تواند ویتامین D جذب شده را نگه دارد.
• چاق‌ها: ویتامین D محلول در چربی است، افراد چاق ویتامین D را به خورد چربی بدنشان می‌دهند و چربی‌ها نمی‌گذارند ویتامین از سد آن‌ها عبور کرده و به مغز برسد.
• افراد بای پس کرده: ویتامین D باید در معده تجزیه شود. کسانی که بای پس معده انجام می‌دهند، جایی برای تجزیه و جذب ویتامین D نمی‌گذارند.

همچنین برخی داروها نیز روی جذب ویتامین D اثر دارند. داروهای ضد تشنج، استروئیدها و داروهای کاهش وزن از جمله این داروها هستند.

مقابله با کمبود ویتامین D

برای آن که به عواقب کمبود ویتامین D دچار نشوید، همواره رژیم غذایی مناسب را رعایت کنید. در روتین زندگی خود، قرار گرفتن در معرض نور خورشید را قرار دهید. آفتاب گرفتن در زمان مناسب حتی برای چند دقیقه می‌تواند به رسیدن ویتامین D به بدنتان کمک کند.

• ماهی‌های چرب مانند ساردین، سالمون و تن
• جگر گاو
• تخم مرغ
• قارچ
• شیر گاو
• شیر سویا
• شیر بادام
• غلات صبحانه
• آب پرتقال

به مقدار مناسب و کافی در خود ویتامین D دارند. با گنجاندن این مواد غذایی در رژیم خود، از عواقب کمبود ویتامین D فرار کنید.

علاوه بر این می‌توانید مکمل‌های ویتامین D را در برنامه روزانه یا هفتگی خود بگنجانید. کسانی که دچار کمبود شدید ویتامین D هستند می‌توانند هفته‌ای یک کپسول ویتامین دی 50 هزار بخورند. با این حال حواستان باشد باید از قبل میزان ویتامین D مورد نیاز خود را بدانید چرا که مقدار بیش از حد ویتامین D ایجاد مسمومیت می‌کند. برای این مقدار ابتدا آزمایش دهید و دوز مورد نیاز را با تجویز پزشک دریافت کنید.

مقابله با دردها و عواقب کمبود ویتامین دی از طریق رژیم غذایی سالم

سخن آخر

این بار اگر کسی از شما پرسید کمبود ویتامین D چه عواقبی دارد. علائم کمبود ویتامین که در این مقاله آمده است را برای او نام ببرید. با این حال کمبود ویتامین D با مصرف چند دوره قرص‌های مکمل و ویتامینه حل می‌شود. البته به شرط آن‌که رژیم غذایی و روتین زندگی سالم پیش بگیرید. در داروخانه آنلاین داروهوم تمام مکمل‌ها و انواع کپسول‌های ویتامین D را خواهید یافت.