یائسگی چیست؟
یائسگی روندی طبیعی و بیولوژیکی در بدن زنان است که به دلیل قطع شدن کامل سیکل قاعدگی رخ می دهد. در این دوران دیگر زن قادر به باروری و تولید مثل نخواهد بود. یائسگی معمولاً بین سنین 45 تا 55 سالگی رخ می دهد که در هر فردی می تواند متفاوت باشد. در این زمان سطح استروژن در بدن بانوان کاهش می یابد و علائمی از جمله گرگرفتی، افزایش وزن و دردهای مفصلی و عضلانی را تجربه می کنند. داشتن یک رژیم غذایی سالم و استفاده از مکمل های دوران یائسگی، در کاهش علائم ناشی از یائسگی بسیار مؤثر است. یائسگی طبیعی دارای سه مرحه است:
مرحله پیش از یائسگی: در این مرحله تخمدان ها، استروژن کمتری تولید می کنند و علائم یائسگی در این مرحله بیشترین شدت را دارند.
مرحله یائسگی: اگر قاعدگی به مدت 12 ماه قطع شود، به معنی شروع این دوره می باشد که تخمدان ها نیز دیگر تخمک آزاد نمی کنند.
مرحله بعد از یائسگی: در این مرحله کم کم نشانه ها و علائم یائسگی کمتر می شوند؛ اما در بعضی زنان ممکن است علائم تا سال ها ادامه داشته باشد.
علائم یائسگی در زنان چیست؟
بانوان با تعداد مشخصی تخمک که زمینه ارثی دارد، به دنیا می آیند. یائسگی زمانی رخ می دهد که تخمک ها تمام می شوند و تخمدان دیگر قادر به آزاد کردن تخمک نمی باشد، از این رو، قاعدگی قطع می شود. گذر از این دوران و وارد شدن به دوران بعد از یائسگی، ممکن است چند سال به طول انجامد که با علائم مختلفی همراه است. به طور کلی علائم دوران یائسگی که در بعضی افراد شدت بیشتری دارد، عبارتند از:
- بی نظمی و تغییر در قاعدگی
- گرگرفتگی
- تعریق شبانه
- احساس لرز
- تغییرات واژن و تغییر فعالت جنسی
- افزایش وزن و چاقی شکمی
- اهمیت تغذیه در دوران یائسگی
به دلیل تغییرات هورمونی و پایین آمدن سطح استروژن در این دوران، بیماری هایی همچون پوکی استخوان، بیماری های قلبی و سرطان از جمله بیماری هایی هستند که خطر مبتلا شدن به آنها وجود دارد. برای مراقبت از بدن خود و پایین آمدن خطر ابتلا به این نوع بیماری ها، باید به نکات زیر توجه نمایید. اهمیت تغذیه در این دوران بر هیچ کس پوشیده نیست. داشتن تغذیه سالم و رساندن انواع ویتامین ها به بدن، علاوه بر اینکه باعث حفظ سلامتی می شود، بلکه به کاهش علائم آن نیز کمک می کند. غذاهایی که در این دوران باید بیشتر مصرف کنید عبارتند از:
- میوه و سبزیجات
- حبوبات
- لبنیات
- چربی های سالم
- غلات
- پروتئین
از جمله غذاهای ممنوعه در این دوران عبارتند از:
- الکل و کافئین
- نمک زیاد
- غذاهای چرب
- غذاهای پر ادویه
بهترین مکمل های دوران یائسگی
مکمل های گوناگون از برندهای متفاوت جهت کاهش علائم یائسگی و جلوگیری از بروز مشکلاتی که بعد از یائسگی برای بانوان رخ می دهد، تهیه شده اند. در دوران یائسگی به دلیل کمبود استروژن در بدن، احتمال بروز بیماری هایی نظیر پوکی استخوان بالا می رود، به همین جهت مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین دی دراین دوران از جمله توصیه های پزشکان می باشد. بهترین مکمل های کلسیم و ویتامین دی عبارتند از:
همچنین دیگر مکمل هایی که مختص این دوران تهیه شده اند، عبارتند از:
ویتامین ها و مواد موجود در مکمل های یائسگی
انواع مکمل های مخصوص این دوران غنی از مواد مغذی به همراه انواع ویتامین ها، املاح و مواد معدنی به منظور حفظ سلامت بانوان در دوران یائسگی و پس از آن، فرموله شده اند. از جمله این ویتامین ها و مواد معدنی عبارتند از:
ویتامین های گروه B: از آنجایی که سطح هورمون های زنانه در یائسگی دچار تداخل می شوند، وجود ویتامین B6 در این مکمل ها به تنظیم فعالیت هورمون ها کمک فراوانی می کند. همچنین وجود ویتامین B12 و تیامین در ساختار مکمل های یائسگی، منجر به کنترل عملکرد سیستم عصبی می شود. بهترین مکمل های حاوی ویتامین های گروه ب عبارتند از:
ویتامین C: بهتر است بدانید که تداخلات هورمونی، پوست و موی بانوان را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. هورمون استروژن که اثرات مطلوبی در تولید کلاژن دارد، در زمان یائسگی کاهش می یابد؛ در نهایت تشکیل کلاژن نیز دچار اختلال می شود. ویتامین C موجود در این محصول، موجب تشکیل کلاژن و حفظ ساختار طبیعی پوست شده و به حفظ عملکرد طبیعی استخوان ها، غضروف ها، دندان ها و رگ های خونی نیز کمک می کند. مکمل های حاوی ویتامین C عبارتند از:
زینک: زینک یا همان روی یک عنصر مغذی است که نقش های حیاتی متعددی در بدن بازی می کند. در واقع روی، پس از آهن دومین ماده معدنی کمیاب بدن محسوب می شود. از آنجایی که بدن قادر به تولید این ماده نیست، مقدار مورد نیاز آن باید حتماً توسط مواد غذایی و مکمل ها به بدن برسد. خاصیت آنتی اکسیدانی که در زینک وجود دارد، باعث می شود تا سلول ها در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو حفظ شوند. بهترین مکمل های حاوی زینک عبارتند از:
ویتامین دی: یکی از ویتامین های چربی دوست می باشد و قابلیت ذخیره شدن در بدن را دارد. این ویتامین جذب کلسیم، فسفر و منیزیم را بهبود می بخشد. همچنین می تواند به تقویت استخوان ها کمک فراوانی نماید و از شکنندگی و ضعیف شدن استخوان ها جلوگیری به عمل می آورد. همانطور که گفته شد ویتامین دی نقش مهمی در حفظ سلامت و استحکام استخوان ها ایفا می کند و خطر بروز نرمی و پوکی استخوان و پرانتزی شدن پا ها را کاهش می دهد. بهترین مکمل های حاوی ویتامین دی عبارتند از:
روغن گل مغربی: روغن به دست آمده از گل مغربی سرشار از اسید های چرب ضروری امگا 6 می باشد که در متابولیسم طبیعی یا همان سوخت و ساز سلول های بدن نقش بسزایی داشته و دارای خاصیت ضد التهاب و آنتی اکسیدانی بوده و عوارض پیش از قاعدگی و علائم دوران یائسگی از جمله گرگرفتگی را به طور چشمگیری کاهش می دهد. همچنین این روغن سلول های بافت پوست را تقویت کرده و مانع از بروز مشکلات پوستی از قبیل آکنه و اگزما می شود.
پیشگیری از پوکی استخوان در یائسگی
یائسگی دورانی حساس برای بانوان است که منجر به بیماری هایی نظیر پوکی استخوان می شود. به طور کلی استخوان های انسان دائماً در حال بازسازی هستند و بافت های جدید جایگزین بافت های قدیمی می شوند. پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که با از بین رفتن استخوان های قدیمی، استخوان جدیدی ایجاد نشود. از جمله عواملی که در یائسگی باعث بروز این اتفاق می شود، تغییر سطح هرمون ها است. مصرف مکمل های یائسگی از جمله عواملی است که مانع از بروز این مشکل می شود، زیرا این مکمل های حاوی مواد مغذی همچون کلسیم، ویتامین D و … بوده که از مانع ضعیف شدن استخوان ها می گردند.
نحوه مصرف مکمل های یائسگی
بهترین زمان برای مصرف مکمل های دوران یائسگی، همراه با وعده غذای اصلی می باشد. همچنین به یاد داشته باشید که مصرف مکمل ها بیش از اندازه دوز تجویز شده، سبب بروز عوارض و مشکلاتی می شود. در دوران بارداری و شیردهی و در صورتی که تحت مراقبت های پزشکی هستید، با مشورت پزشک این داروها را مصرف نمائید. در صورت بروز هر گونه حساسیت، مصرف فراورده را قطع نموده و با پزشک خود مشورت نمایید. به یاد داشته باشید که مصرف این مکمل ها، برای تشخیص، پیشگیری و یا درمان بیماری ها نمی باشند.
جمع بندی
همانطور که پیشتر گفتیم، یائسگی یک روند کاملا طبیعی در بدن بانوان است که معمولا در دهه چهل یا پنجاه اتفاق می افتد. به توصیه پزشکان، مصرف مکمل هایی که مختص این دورن تهیه شده اند، می توانند به کاهش علائم یائسگی و همچنین تامین ویتامین ها و مواد معدنی که بدن نیاز دارد، کمک نمایند.
این محصولات با فرمولاسیونی منحصر به فرد و سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی، به منظور ارتقای سلامت عمومی فرموله شده اند. بسیاری از بانوان ممکن است ویتامین ها و مواد لازم مورد نیاز بدن را از طریق رژیم غذایی دریافت نکنند. در نتیجه مصرف مکمل ها برای جبران کمبود و پیشگیری از انواع بیماری ها امری ضروری است.در نظر داشته باشید که مصرف بیش از حد این مکمل ها می تواند خطراتی را به همراه داشته باشد.